2040’a kadar 260 milyar avro tasarruf hedefi
Yeni plan, 2025’ten itibaren AB genelinde yıllık 45 milyar avro, 2040’a kadar ise toplamda 260 milyar avro tasarruf sağlayarak sanayi, işletmeler ve hane halklarının üzerindeki enerji maliyetlerini hafifletmeyi hedefliyor.
Eylem planının temel unsurlarından biri, Avrupa’nın enerji tedarik güvenliğini artırırken aynı zamanda maliyetleri düşürmeye yönelik stratejiler geliştirmek. Bu kapsamda:
Doğal Gaz ve LNG Tedarikinde Stratejik İş Birlikleri: Komisyon, Avrupa’nın enerji ithalat bağımlılığını azaltmak amacıyla güvenilir tedarikçilerle yeni anlaşmalar yapmayı ve AB genelinde sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) projelerine yatırım yapmayı planlıyor. Ayrıca, kısa vadeli piyasa dalgalanmalarına karşı korunmak amacıyla AB şirketlerinin LNG taleplerini bir araya getirerek uzun vadeli anlaşmaların güvence altına alınması hedefleniyor.
Elektrik Vergilerinin Gözden Geçirilmesi: Üye devletlere, hane halkları ve işletmeler üzerindeki elektrik vergilerini azaltmaları yönünde öneriler sunulacak. Daha düşük vergilerle enerji faturalarının hafifletilmesi ve yenilenebilir kaynaklara geçişin teşvik edilmesi amaçlanıyor.
Elektrik ve Gaz Piyasalarının Daha Sıkı Denetlenmesi: AB, enerji piyasalarındaki rekabeti artırarak fiyat dalgalanmalarının önüne geçmeyi ve spekülatif hareketleri engellemeyi planlıyor.
Eylem planı, yalnızca maliyetleri düşürmeyi değil, aynı zamanda Avrupa’nın enerji sistemini daha sürdürülebilir hale getirmeyi de amaçlıyor. Bu çerçevede:
Enerji Verimliliği Projelerine Destek: Binalarda yalıtım ve enerji tasarrufu sağlayan çözümler teşvik edilerek hane halklarının enerji faturalarının azaltılması sağlanacak.
Yenilenebilir Enerji Yatırımlarının Artırılması: AB, rüzgar ve güneş enerjisi gibi yenilenebilir kaynaklara yapılan yatırımları hızlandırmayı ve hidrojen gibi temiz enerji çözümlerini desteklemeyi planlıyor.
Sanayi için Temiz Enerji Çözümleri: Özellikle enerji yoğun sektörlerde yeşil hidrojenin kullanımı teşvik edilerek sanayinin karbonsuzlaşmasına katkı sağlanacak.
Bu yeni eylem planı, Avrupa’nın 2050 yılına kadar net sıfır emisyon hedefine ulaşmasını destekleyen geniş kapsamlı bir stratejinin parçası olarak görülüyor. Avrupa Komisyonu, enerji geçişinin hızlandırılması için üye devletlerle yakın işbirliği yapmayı sürdürecek.
Agora Energiewende Avrupa Direktörü Émeline Spire, Uygun Fiyatlı Enerji Eylem Planı’nın Avrupa için önemli bir yol haritası sunduğunu belirterek şu değerlendirmede bulundu:
“Bu plan, uygun fiyatlı ve dayanıklı bir enerji geleceğine doğru net ve gerçekçi bir yol çiziyor. Temiz enerji geçişini hızlandırmak ve AB enerji sistemlerinin entegrasyonunu derinleştirmek, fosil yakıtlardan bağımsızlığın yolunu açıyor. Üye devletler, fosil gaz ve elektrik arasındaki vergileri yeniden dengeleyerek, talep tarafı esnekliğini ve enerji depolamasını teşvik ederek ve geçişin faydalarının doğrudan tüketicilere ulaşmasını sağlayarak bu vizyonu gerçeğe dönüştürmede kritik bir rol oynayacaklar.”
Ancak Spire, fosil gaz tedarikine yapılan yatırımların uzun vadede Avrupa’nın enerji dönüşüm hedefleriyle çelişebileceğine dikkat çekerek şu uyarıyı yaptı:
“Fosil gaz tedariklerini güvence altına almaya yönelik kısa vadeli vurgu, planın hırsını baltalama riski taşıyor. Daha düşük gaz fiyatlarına öncelik vermek belirsiz sonuçlar doğururken, elektrifikasyon için elverişsiz bir ortam yaratıyor. Bu süreçte denizaşırı gaz altyapısına yatırım yapmak, Avrupa’yı kurtulması gereken fosil yakıt bağımlılıklarına hapsedebilir. Bunun yerine, yatırımlar, kısa vadeli enerji maliyetlerini ele almak ve uzun vadede dayanıklı, iklim açısından nötr bir enerji geleceği inşa etmek için temiz teknolojilere yönlendirilmelidir.”
Agora Industry Direktörü Julia Metz ise Avrupa Komisyonu’nun yeni sanayi politikalarıyla temiz enerji dönüşümünü destekleme adımını olumlu karşıladığını belirterek, “Ekonomik karşı rüzgârlar ve jeopolitik gerginlikler ortasında, Temiz Endüstriyel Anlaşma önemli bir mesaj veriyor: Endüstriyel rekabet ve iklim eylemi yalnızca bir arada var olmakla kalmıyor, birbirlerini güçlendiriyor. Komisyonun 2040 için yüzde 90 emisyon azaltma hedefine olan bağlılığını yeniden tesis eden girişim, uygun fiyatlı elektrik sağlamaktan iklim açısından nötr teknolojiler için hedefli yatırım teşvikleri sunmaya kadar sanayiyi modernize etmek için pragmatik önlemler içeriyor.” dedi.
Metz, bu hedeflerin gerçekleşmesi için sağlam bir finansal destek gerektiğine de vurgu yaptı:
“Temiz Endüstriyel Anlaşma için nihai test, önerileri sağlam bir finansal temelle desteklenen somut eylemlere dönüştürmek olacaktır. Özellikle yaklaşan ‘Elektrifikasyon Eylem Planı’nın, düşük sıcaklıklı endüstriyel ısının elektrifikasyonundaki büyük potansiyeli açığa çıkarması gerekiyor. Bu on yılda temiz teknolojileri hızla ölçeklendirmek için istikrarlı bir finansal ve politika çerçevesi oluşturulmalı. Özel sermaye bu dönüşümün önemli bir bölümünü yönlendirecek olsa da, stratejik kamu finansmanı da bu değişimi hızlandırmada kritik bir rol oynayacaktır.”