Karbon yakalama ve depolama stratejileri küresel eşitsizlikleri derinleştirebilir mi?
Barselona Strathclyde Üniversitesi ve Jeoloji Bilimleri Enstitüsü’nde yapılan araştırma, Paris İklim Anlaşması çerçevesinde ülkelerin karbon depolama planlarını inceleyerek, bazı ülkelerin henüz karbon depolamanın fizibilitesini değerlendirmemiş olmasına rağmen net sıfır hedeflerine bu teknolojiyi entegre ettiğini ortaya koyuyor.
Çalışma, karbon depolamanın küresel iklim hedeflerine ulaşmada merkezi bir unsur olduğunu ancak ülkeler arasındaki stratejik farklılıkların eşitsizlikleri derinleştirebileceğini gösteriyor.
Araştırma, finansman eksikliği ve yetersiz politikalar nedeniyle mevcut stratejilerin adil bir geçişi destekleme konusunda yetersiz kalabileceğine dikkat çekiyor. Buna göre, özellikle yüksek gelirli ülkelerin karbon yönetimi sektöründe lider konuma gelmesi, ekonomik ve çevresel faydaların daha çok bu ülkelerde yoğunlaşmasına neden olabilir. Bu durum, küresel ölçekte iklim dayanıklılığı ve ekonomik fırsatlar arasındaki uçurumu daha da derinleştirebilir.
Araştırmanın yayımlandığı Communications Earth & Environment dergisinde değerlendirmelerde bulunan Strathclyde Üniversitesi İnşaat ve Çevre Mühendisliği Bölümü’nden Dr. Jen Roberts, uzun vadeli iklim politikalarının dikkatle incelenmesi gerektiğini vurgulayarak, “Ülkelerin Paris Anlaşması hedeflerine ulaşmak için CO2 depolamayı nasıl kullanmayı planladıklarını anlamak istedik. Bu teknolojilerin hayata geçirilmesi uzun yıllar alıyor, bu nedenle 2050 sonrası net sıfır hedeflerine ulaşmak için hangi adımları planladıklarını değerlendirmek önemli.” dedi.
Karbonun jeolojik depolanmasının hem emisyon azaltımı hem de karbon giderimi için kritik öneme sahip olduğunu belirten Dr. Roberts, bu alanda erken adım atan ülkelerin hem iklim hedeflerine daha hızlı ulaşacağını hem de finansal avantaj sağlayacağını ifade etti.
Geosciences Barcelona’dan Dr. Juan Alcalde ise, çalışmanın ortaya koyduğu eşitsizlik riskine dikkat çekerek şunları söyledi: “Tarihsel olarak en fazla emisyon üreten yüksek gelirli ülkeler, karbon yönetimi alanında liderliğe hazırlanıyor. Bu durum, kimin bu teknolojilere yatırım yaptığı, kimlerin kazanç sağladığı ve hangi politikaların süreci yönlendirdiği gibi kritik soruları gündeme getiriyor.”
Araştırmacılar, karbon yakalama ve depolamanın iklim değişikliğiyle mücadelede önemli bir araç olduğunu ancak ülkeler arasındaki fırsat eşitsizliklerinin giderilmesi için daha güçlü uluslararası politikaların devreye sokulması gerektiğini vurguluyor.