Kadınların finansal durumu iyiye gitmiyor
8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nde cinsiyet eşitliğinde halen temel değerler konuşuluyor olsa da kadın bu dünyada ve ülkede her şeyin yarısını kapsıyor. Ancak iş hayatına gelince aynı tablo ortaya çıkmıyor.
2023 yılı İstihdam verilerine göre, Türkiye’de kadın istihdamı yüzde 30’larda olurken, erkeklerde bu oran yüzde 66 seviyesine yakın oluyor. Bir de işin finansal okuryazarlık kısmı var.
Finansal Okuryazarlık ve Erişim Derneği’nin (FODER) 2021 yılında IPSOS’a yaptırdığı “Kadınlarda Finansal Okuryazarlık Kantitatif Araştırma Raporu” başlıklı 1009’u kadın 2006 kişinin katıldığı araştırmada, ağırlıklı 25-65 yaş aralığında ve yüzde 57’si ev hanımı olanların verileri incelenince tablo ortaya çıkıyor.
Ekonomik güven
Kendini ekonomik olarak güvende hissedenlerin oranı yüzde 28 olurken, hissetmeyenler ise yüzde 49 seviyesinde oluyor.
Alım gücünün azaldığını düşünenlerin oranı yüzde 65 oluyor.
Anket genelinde kişisel geliri olmayanların oranı yüzde 35 olurken, bu oran kadınlarda yüzde 59 oluyor.
Bütçe
Bütçeye katkı yapan kadınların oranı yüzde 55 olurken, 2019’a göre bu oran geriliyor. Ancak bütçe yapmak konusunda kadın daha önde geliyor. “Hanedeki paranın kullanımına yönelik günlük kararlara dahil olma” ve “hane bütçesi yapılma durumuna” katılan kadınların oranı sırasıyla yüzde 80 ve 81 oluyor.
Borcunun tamamını ödeyen kadınların oranı 2019 yılında yüzde 54’ten 2021 yılında yüzde 24’e gerilerken, borcunu gününde ödeyenler de yüzde 79’dan yüzde 41’e geriliyor.
Finansal davranışlar
Kredi notunu öğrenme ihtiyacı olan kadınların oranı yüzde 8 olurken, kredi notunu bilemeyenlerin oranı da yüzde 41 oluyor.
Uzun vadeli planları olan ya da nakit para taşıyan, faiz hassasiyeti olan, alışveriş yapmaktan kendini alıkoyamayan, aylık ödemelerinin stres yarattığı, para yönetiminde disiplinli ya da para harcamamak için evde vakit geçiren kadınlar toplumun genelini yansıtırken, 2019’dan 2021’e her alanda gerileme gösteriyor.
Bankacılık ürünleri
İnternet bankacılığı kullanan kadınların oranı yüzde 76 olarak görülüyor. 2019’da ise bu oran yüzde 35 seviyesinde kalıyor.
2021 yılında Türkiye’de kadınların yüzde 68’inin kredi kartı bulunuyor. Banka ATM kartı bulunanların oranı ise yüzde 63 oluyor. Vadesiz mevduat hesabı olanların oranı yüzde 22 olurken, altın hesabı olanların oranı da yüzde 24 oluyor.
Bireysel ihtiyaç kredisi kullanan kadınların oranı yüzde 11, vadeli mevduat hesabı olanların oranı da yüzde 9 oluyor.
Konut ya da taşıt kredisi kullanan kadınların oranı yüzde 1-2 seviyesinde kalırken, bireysel emeklilik sistemine dahil kadınların oranı ise yüzde 4’te kalıyor.
Finansal beklentiler
2021 yılında kadınların yüzde 19’u sahip olduğu kazançtan daha yükseğini hedeflediğini belirtirken, bu oran 2019’da yüzde 38 oluyor.
Piyangodan umudu olanlar da azalırken, 2019’dan 2021’e yüzde 35’ten 20’ye geriliyor. “Büyük hayallerim yok, geçimimi sağlayayım yeter” diyenler de aynı dönemde yüzde 54’ten 27’ye geriliyor.
Gerekli olmayan şeylere para harcayabileceğini belirtenler de yüzde 18 olurken, ailesine vakit ayırmak için daha az kazanmayı göze alanlarda da yüzde 42’den 24’e gerileme oluyor.
Kaynak: Ekonomim