Yenilenebilir enerji ile doğayı korumak
Dünya büyüyen bir iklim kriziyle karşı karşıyayken, küresel enerji sistemimizi fosil yakıtlardan yenilenebilir enerjiye hızla dönüştürmek hem emisyonları azaltmak hem de insanları ve doğayı korumak açısından büyük önem taşıyor. Ancak yenilenebilir enerji projelerinin biyoçeşitlilik üzerindeki etkilerinin dikkatlice yönetilmesi gerektiği vurgulanıyor.
Bu vizyon doğrultusunda, 2021 yılında Enerji ve Doğayı Bağlayan Koalisyon (CLEANaction) altı kurucu üye tarafından hayata geçirildi. Kurucu üyeler arasında Kırsal Elektrifikasyon İttifakı (ARE), Birdlife International, Uluslararası Yerel Çevre Girişimleri Konseyi (ICLEI), Uluslararası Yenilenebilir Enerji Derneği (IRENA), Doğa Koruma Örgütü (TNC) ve WWF bulunuyor. Koalisyon, temiz enerji sistemlerinin doğa üzerindeki etkisini en aza indirmek için kapsamlı çözümler geliştirmeyi hedefliyor.
CLEANaction 2024 Öne Çıkanlar raporu da, yenilenebilir enerji altyapısını genişletirken doğayı korumaya yönelik pratik örnekleri bir araya getirirken, öne çıkan projeleri de şöyle sıralıyor:
WWF-Endonezya ve Biyoçeşitlilik Yönetim Planı: Endonezya’nın enerji şirketi PLN ile işbirliği yaparak, yenilenebilir enerji projelerinin doğaya etkilerini azaltmaya yönelik bir biyolojik çeşitlilik yönetim planı geliştirdi. Plan, yenilenebilir enerji santrallerinin inşaat süreçlerinde hayvan koridorlarının belirlenmesi, biyolojik çeşitlilik verilerinin toplanması ve saha çalışanlarına eğitim verilmesi gibi adımları içeriyor. Bu planın ilk pilot uygulaması Sumatra Adası’ndaki bir enerji projesinde başarıyla gerçekleştirildi ve sonuçlar PLN’nin eğitim modüllerine dahil edildi.
Ørsted’in Biyoçeşitlilik Ölçüm Çerçevesi: Danimarka merkezli enerji devi, biyolojik çeşitlilik üzerindeki etkileri ölçmek ve raporlamak için yenilikçi bir çerçeve oluşturdu. Bu çerçeve, yerel ve küresel ekolojik kriterleri entegre ederek yenilenebilir enerji varlıklarının biyolojik çeşitlilik üzerindeki etkilerini raporlamayı hedefliyor. Ørsted, bu çerçeveyi enerji sektöründe iş birliği sağlamak için diğer paydaşlarla paylaşmaya başladı.
BirdLife International’ın AVISTEP Aracı: BirdLife International, yenilenebilir enerji altyapılarının kuş göç yollarına etkilerini değerlendirmek için AVISTEP adlı enerji planlama aracını geliştirdi. Bu araç, geliştiricilerin ve düzenleyicilerin rüzgar ve güneş enerji projelerini çevresel riskleri en aza indirecek şekilde konumlandırmalarına yardımcı oluyor. AVISTEP, 2024 yılında Mısır, Kenya, Laos ve Özbekistan gibi yeni ülkelere genişletildi.
Enel’in Kolombiya’daki Güneş Enerjisi Projesi: Enel, Kolombiya’daki Guayepo III adlı 200 MW’lık güneş enerji santrali projesinde, tropik kuru orman ekosistemini restore etmek için 557 hektarlık alanı yeniden doğal hale getirme taahhüdünde bulundu. Ayrıca, yerel topluluklarda enerji geçişi, çevre ve döngüsel ekonomi konularında eğitim programları düzenledi. Bugüne kadar 560’tan fazla kişi bu eğitimlerden yararlandı.
CLEANaction 2024 raporu, enerji ve doğa arasındaki bağlantıyı dikkate alarak paylaşılan en iyi uygulamaları, uygun konumlandırmayı, veri boşluklarını kapatmayı ve bilgi paylaşımını teşvik ediyor. Bu kapsamda, enerji projelerinin doğaya etkilerini en aza indirme yöntemleri ve doğa dostu yenilenebilir enerji projeleri için çözümler sunuluyor.
CLEANaction raporda, enerji geçişinin doğa üzerindeki etkilerini en aza indirmek için küresel işbirliği çağrısını yineliyor.